Flystøy

Oslo lufthamn skal arbeide aktivt for å avgrense støybelastninga (frå fly- og helikoptertrafikk) for busette i lufthamnene sine nærområde.

Støyforskrift

Den viktigaste støykjelda ved flyplassen er fly under avgang og landing.
Gjennom «Forskrift om støyførebygging for Oslo lufthamn, Gardermoen, Akershus» regulerer Luftfartstilsynet kvar og korleis flytrafikken kan føregå til og frå Oslo lufthamn.

Oslo lufthamn har teke i bruk eit avansert støy- og traséovervakingsanlegg som registrerer og lagrar radartraséar og støydata for alle flygingar.For kvar månad utarbeider vi ein rapport på bakgrunn av registreringar i støy- og traséovervakingsanlegget.

Saman med prognosar for framtidig trafikkutvikling og venta endringar i flyparken, gir radardata frå dagens flygingar grunnlag for utrekningar av flystøysoner og flystøysonakart for nokre år framover i tid.Vi har til ei kvar tid eit flystøysonakart som viser høgaste venta gjennomsnittsbelastning i ein 10-års periode framover.

Radarregistreringane i støy- og traséovervakingsanlegget gir òg det nødvendige grunnlaget for å kontrollere overhalding av sentrale punkt i forskrift om støyførebygging.

Inn- og utflyging

Vi arbeider òg for å gjere inn- og utflyging til flyplassen best mogleg.Utgangspunktet er å så langt som mogleg skjerme eksisterande tettbusetnad og sikre føreseielegheit om flystøyens nedslagsfelt.

Kontakt oss

Om du har spørsmål, innspel eller andre henvendingar om det som skjer på eller rundt flyplassen vil vi gjerne høyre frå deg. Bruk kontaktskjemaet så vil vi svare deg så snart vi kan: kontaktskjema.

Ofte stilte spørsmål

Om vinteren hender det at eg høyrer mykje støy frå flyplassen utan at eg ser nokon fly. Kva kjem dette av?

I samband med vintervedlikehald (snørydding) på flyplassen nyttar Oslo lufthamn toppmoderne utstyr til å koste og blåse vekk snøen. Kjøretøya, som blir drivne av store dieselmotorar, opererer som regel i samla tropp rundt på flyplassen, noko som fører med seg ein del støy.

Nokre gonger høyrer eg flya sterkare enn normalt. Kva kjem dette av?

Lydutbreiing i luft er avhengig av, mellom anna, luftfukt, temperatur og vindretning. Viss det til dømes blæs sterk vestleg vind, vil du kunne høyre flya betre enn normalt på Jessheim, som ligg aust for flyplassen. Tilsvarande vil dei, når vinden er frå aust, kunne høyrast betre enn normalt på Nannestad.

Når det er fuktig luft og tåke vil lyden forplante seg raskare enn normalt og den vil nå lenger. Under inversjonsforhold, der lufttemperaturen aukar med høgda i staden for å minke, vil lydkjelder på bakken kunne høyrast betre enn normalt på bakkenivå i nærområdet.

Nokre gonger høyrer eg at flya rusar ekstra mykje medan dei er på bakken. Kva kjem det av?

Når flya landar har ein ein slags motorrevers som er med på å bremse farten på flyet etter landing. I praksis fell ein ut eit "skjold" bak motoren som styrer jetstrålen frå motoren framover (i staden for bakover, som gir framdrift). Sammen med flyet sine hjulbremsar, er dette med på å redusere flyet sin fart etter landing. Gjeldande traséforskrift seier følgjande om bruk av slik reversering: I nattperioden er reversering av jetmotorar ut over «idle reverse» etter landing ikkje tillate. (Red. merknad: idle reverse - reversering med tomgangsturtall på motorane)

Nokre dagar i veka ser vi eit stort blått fly med fire motorar i låg høgd som bråkar betydeleg meir enn andre fly. Kva er dette?

Dette er ein Jumbojet som fraktar mellom anna laks til Asia. Vanlegvis tek dette flyet med seg over 100 000 kg laks. Flyet veg 180 tonn og har i tillegg med seg 100 tonn drivstoff. Med last og drivstoff veg flyet nærare 400 tonn. På grunn av vekta klatrar det relativt sakte. Størrelsen og støynivået gjer at høgda, vurdert ved bakken, blir oppfatta som lågare enn for mindre fly i same høgd.

Enkelte dagar ser eg eit sjukehushelikopter fly over hustaket mitt. Er dette trafikk til Oslo lufthamn?

Dette er helikopter frå Norsk Luftambulanse med base på Akershus universitetssjukehus i Lørenskog. På utrykning ønskjer dei å fly kortaste rute, og for å nå sjukehuset på Elverum eller Hamar, til dømes, passerer dei rett over Jessheim. Helikopter som skal til Lillehammer flyg ofte over Nannestad. For ikkje å kome i konflikt med ruteflya som flyg inn og ut av Oslo lufthamn flyg dei forholdsvis lågt i dette området.

De kvite stripene vi ser på himmelen etter fly, kva er det? Kjem dei frå fly som skal til Oslo lufthamn?

Jetmotorane på flya slepper ut ein stor del vassdamp. Når dei slepper ut ei kvit stripe på himmelen er dei normalt over 10 km over bakken. Her oppe er det kaldt, ofte under 50 minusgrader. Difor blir denne vassdampen omdanna til iskrystallar som teiknar dei kvite stripene på himmelen. Om du er på Romerike og ser ei slik kondensstripe så skal ikkje dette flyet til Oslo lufthamn. Derimot kan det vere eit fly som flyr Stockholm - New York om du ser det fly frå aust mot vest, eller kanskje eit fly med rute London-Tokyo om du ser det fly frå sør mot nord.

Vi ser av og til klare striper etter fly som kjem inn for landing på Oslo lufthamn. Er det drivstoff som blir dumpa?

Dei flya som normalt flyg til Oslo lufthamn har ikkje moglegheit til å dumpe drivstoff under flyging. Dei klare stripene som ein ser er kondens danna av luftvirvlane frå vingetipp og flaps.

Kva er ein peak? Når på dagen oppstår slike peakar?

Peak eller på norsk; "topp", er eit omgrep som blir nytta innan luftfart for å beskrive dei tidspunkta i løpet av ein dag som talet på flyrørsler kjem opp mot det maksimale som trafikkerer ein flyplass. På Gardermoen er det ein typisk peak mellom kl. 08.00 og 09.00 på morgonen måndag til fredag. Då er trafikken normalt oppe i 65 flyrørsler i timen (ca 30 landingar og 35 avgangar), men det kan vere meir trafikk enn dette. Sommeren 2014 hadde vi ein dag med 78 flyrørsler på ein time.

Kven bestemmer kva rullebaneretning som skal brukast?

Det er stort sett vindretninga som bestemmer kva bane som blir brukt på Gardermoen. Men det er ikkje berre bakkevind, men også vinden i høgda som er med i vurderinga av rullebane for avgang/landing. Flya ønskjer i størst mogleg grad å ta av og lande i motvind. Dersom det blæs frå sør vil flya i dei fleste tilfella lande frå nord mot sør og ta av sørover. Motsatt vil det vere når det blæs nordleg vind.

Er det mogleg å leggje ut eit kart over kvar flya skal gå i korridor ut / inn frå Oslo lufthamn? Eks: Eidsvoll Verk.

Her finn du omrisset av korridorane på kartbakgrunn. Dette er eit vedlegg i gjeldande forskrift om støyførebygging for Oslo lufthamn.

Nokre gongar ser ein avvikande flygingar i nordvest og søraust der jetfly forlèt utflygingskorridoren tidleg og passerer over tettbygde område i lufthamnområdet. Dette er klare avvik frå normale prosedyrar, kva er årsaka til dette?

Av tryggleiksgrunnar ønskjer alle flygarar å unngå bygeskyer (tordenskyer og kraftige regnbyger, på fagspråket kalla cumulonimbus). Flygeleiarane varslar alltid flygarane om slike forhold, og tillèt avvikande utflyging rundt område med slike skyer. I periodar med bygevær kan det difor førekomme flygning over tettbygde område der overflyging normalt skal unngåast (Jessheim, Sand, Kløfta, Maura).

Det ser ut som om militære fly følgjer andre traséar enn det andre fly normalt gjer. Har ikkje dei militære flya same retningslinjer å forholde seg til som sivile fly, eller står dei friare i val av traséføring?

I Forskrift om støyførebygging for Oslo lufthamn, § 3, står det at flygingar med jagarfly og militære flygingar i test- eller treningsøyemed (herunder landingsrundar) er unntatt frå forskrifta.

I den nordlege enden av lufthamna har Forsvaret sin eigen flystasjon der deira Herkules C130 transportfly har sin base. Desse er tunge propellfly med fire propellar. Bortsett frå i unntakstilfella som er nemnd ovanfor, er desse flya underlagt same reglar som jetfly ved ankomst og avgang (forskrifta sine vedlegg 1 og 2).